Jakie były pierwsze szpitale we Wrocławiu, z których zachowały się tylko zdjęcia i dokumenty w archiwach, przeczytacie w naszym artykule na iwroclaw.com.
Szpital Bożego Grobu
Struktura placówek medycznych we Wrocławiu, podobnie jak w większości Europy, ukształtowała się w średniowieczu w dużej mierze dzięki działalności decydującego wówczas w życiu publicznym Kościoła katolickiego. W szczególności we Wrocławiu był to Szpital Bożego Grobu, który śmiało można uznać za pierwszy średniowieczny ośrodek medyczny miasta.
Pierwsza wzmianka o szpitalu, a raczej kapliczce, w której modlono się o zdrowie, pochodzi z 1450 roku. Podobno po pewnym czasie kapliczka została niejako „przerobiona” na szpital i rozbudowana ze względu na stojący w pobliżu jeden z domów. Część tego domu była przeznaczona ubogim dzieciom. Po jakimś czasie ludzie zaczęli nazywać to miejsce „przytułkiem”, ponieważ często tutaj były podrzucane dzieci.
W XVI wieku szpital ten był jednym z najważniejszych obiektów we Wrocławiu, natomiast sam budynek podupadł i wymagał gruntownego remontu. Wiadomo, że próby jego odbudowy podejmowano nie raz, ale nawet po pracach remontowych warunki dla pacjentów wciąż nie należały do najlepszych.
Z dokumentów archiwalnych wynika, że w okresie od 1695 do 1745 roku w szpitalu zmarło 136 dzieciaków z powodu wilgoci i niskiej temperatury. W 1749 roku w szpitalu wybuchł pożar, który doprowadził do poważnych zniszczeń budynku.
Tak czy inaczej, Szpital Bożego Grobu przeszedł wszystkie wypróbowania, a jego infrastruktura stopniowo się rozwijała.
W ten sposób szpital wszedł w XX wiek. W 1914 roku w ramach placówki pojawiła się Klinika Stomatologiczna. W 1936 roku budynek zyskał schron przeciwlotniczy.
Po zakończeniu II wojny światowej w budynku będącym już dawnym szpitalem mieścił się ośrodek edukacyjny, a później obok niego, na miejscu zniszczonych budynków, powstało boisko szkolne.
Co jest w miejscu Szpitala w dzisiejszych czasach?
Na początku 2000 roku budynek został przebudowany na biurowiec Times, ale zachowały się zabytkowe elementy średniowiecznego szpitala – pozostałości kapliczki, niewielką część samego szpitala oraz tablica pamiątkowa w stylu późnogotyckim.
Obecnie najstarszy szpital we Wrocławiu mieści się obok fosy wewnętrznej miasta, na rogu ul. Św. Mikołaja i Kazimierza Wielkiego.
Szpital im. Józefa Babińskiego
Wojewódzki Szpital im. Józefa Babińskiego przy Placu Jana Pawła II to popularne miejsce wśród wrocławian i turystów. Do 1945 roku nosił nazwę Szpital Wszystkich Świętych.
Szpital powstał w XVI wieku z datków mieszkańców i gminy. Pod koniec XIX wieku placówka medyczna dysponowała już 1200 łóżkami dla pacjentów. Po zakończeniu II wojny światowej szpital rozbudowano i przemianowano na cześć słynnego polskiego lekarza Józefa Babińskiego.
W 1953 roku przy pomocy Kliniki Medycznej i Wojewódzkiego Wydziału Zdrowia otwarto tu Klinikę Urologiczną i Klinikę Ortopedyczną.
Z czego znany jest Szpital Babińskiego? Kiedyś był tam izolatorium dla chorych na dżumę. Później zaczęli go stosować w leczeniu osób ze schorzeniami psychicznymi.
Szpital jest obecnie zamknięty. W chwili jego zamknięcia w 2007 roku funkcjonowało tam 16 oddziałów, w tym chirurgiczny, położniczy i urologiczny.
Ciekawostka: na placu obok szpitala stał kiedyś niesamowity zabytek architektury, najważniejsza brama Wrocławia – Mikołajska. Niestety została ona zburzona w związku z budową dodatkowych fortyfikacji w okolicy.
Szpital Żydowski
Szpital Żydowski we Wrocławiu kilkakrotnie zmieniał swoją lokalizację, stąd czasem pojawia się wzmianka o trzech szpitalach żydowskich zlokalizowanych przy ul. Antoniego, Sudeckiej, Włodkowica. W rzeczywistości mówimy o jednej placówce medycznej, która trzykrotnie przenosiła się z miejsca na przestrzeni XVIII-XX wieku.
Jak funkcjonował ten szpital i z czego zasłynął?
W XVIII wieku pierwszym adresem Szpitala Żydowskiego we Wrocławiu była ul. Włodkowica. Nie był wówczas jeszcze placówką medyczną w pełnym tego słowa znaczeniu, lecz uznawany był za „dom opieki”.
Dlaczego szpital nazwano Żydowskim? Pod koniec XIX, na początku XX wieku większość wrocławskich lekarzy stanowili Żydzi, którzy w tym czasie dopiero zaczynali otrzymywać licencje na wykonywanie zawodu.
Szpital Żydowski wyglądał na dość duży nawet jak na współczesne standardy, miał aż 350 łóżek.
Z tą placówką medyczną współpracował znany lekarz Jan Mikulicz-Radecki, który uzasadniał konieczność przestrzegania higieny przez lekarzy. Może się to wydawać dziwne, ale w tamtych czasach lekarze nie bardzo zwracali uwagę na czystość swoich rąk. Dzięki staraniom Mikulicza-Radeckiego Szpital Żydowski nie tylko wprowadził zasady higieny dla personelu, ale także otworzył nowoczesne laboratoria, pokoje kąpielowe i sale rehabilitacyjne.
W 1927 roku pojawiła się tam pierwsza we Wrocławiu pracownia rentgenologiczna.
Po 1945 roku placówkę zamieniono na Okręgowy Szpital Kolejowy, który został zlikwidowany w 2015 roku, a budynek przeznaczony na cele mieszkalno-biurowe.
Szpital im. T. Marciniaka
Szpital ten został zbudowany w 1852 roku na Przedmieściu Oławskim, na miejscu dawnej karczmy „Pod austriackim cesarzem”.
W 1878 roku według projektu architektów Friedricha Illnera i Hermanna Wolframa obok szpitala powstał budynek pogotowia ratunkowego z otwartą attyką w stylu neogotyckim, który nazywał się Marienhaus. Niestety, to arcydzieło architektury nie zachowało się do dziś.
W sumie w latach 1852-1913 na terenie tej instytucji powstało 10 budynków, które do dziś stanowią architektoniczny przykład projektowania gmachów szpitalnych.
W 1924 roku główny budynek szpitala dobudowano o jedno piętro i zmieniono stylistykę elewacji.
Po wypędzeniu Niemców z Wrocławia część tych budynków została zburzona, a część odbudowana, przy czym budynki uzyskały nowocześniejsze wnętrza. Na szczęście zachowała się najstarsza część budynku, która powstała z karczmy „Pod austriackim cesarzem”.
W 1945 roku pomieszczenia szpitalne przeszły pod opiekę IV Okręgowego Szpitala Wojskowego, a w 1957 roku pod kierownictwo Rady Narodowej.
W 1961 roku był to szpital specjalistyczny na 107 łóżek, którego pierwszym dyrektorem został Czesław Kempisty.
W 1994 roku wybudowano tu łącznik pomiędzy budynkami A i B, dzięki czemu możliwe stało się przemieszczanie między oddziałami dla dorosłych i dzieci bez konieczności opuszczania terenu szpitala.
W 1997 roku Szpital im. T. Marciniaka przeżył powódź, która zalała najniższe kondygnacje budynków, poważnie uszkodziła sprzęt do tomografii komputerowej, Izbę Przyjęć, salę wykładową i kuchnię. Łączne straty oszacowano na prawie 7 milionów złotych.
W 2007 roku Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego podjął decyzję o budowie nowego szpitala wojewódzkiego, dokąd zdecydował się przenieść stary szpital im. T. Marciniaka. Nowe centrum medyczne powstało w zachodniej części Wrocławia, przy ul. Kosmonautów i północnej części Alei Stabłowickiej.
Którym szpitalom wrocławianie ufają najbardziej?
Z ankiety przeprowadzonej wśród mieszkańców Wrocławia wynika, że największym zaufaniem obdarzają Wojewódzki Szpital Specjalistyczny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy, który od 2006 roku posiada status jednostki badawczo-rozwojowej.
Od 2010 roku działa tu jedyny w Polsce robot chirurgiczny DaVinci, który wykonał już ponad 300 udanych operacji.
Wśród najlepszych placówek medycznych we Wrocławiu zdaniem mieszkańców znalazł się Dolnośląski Szpital Specjalistyczny im. T. Marciniaka i Wrocławski Wojskowy Szpital Kliniczny.
