Alois Alzheimer to wybitny niemiecki naukowiec, psycholog, neurolog, który wniósł znaczący wkład w rozwój medycyny naukowej. Biografia tego człowieka to otwarta księga, ale jest w niej jeden mało znany fakt – ostatnie lata życia Alzheimer spędził we Wrocławiu. Więcej na ten temat w naszym materiale na stronie iwroclaw.com.
Główne odkrycie Aloisa Alzheimera
Dzisiaj większość ludzi kojarzy nazwę Alzheimer z nazwą ciężkiej, nieuleczalnej choroby mózgu, często nawet nie podejrzewając, że tu również chodzi o prawdziwej osobie.
Choroba Alzheimera jest formą demencji, chorobą neurodegeneracyjną, która prowadzi do śmierci pacjenta. Według WHO do 2050 roku jedna na 85 osób na planecie będzie cierpieć na tę chorobę.
Alois Alzheimer jako pierwszy opisał objawy choroby, którą nazwał „chorobą zapominania”. A cztery lata później inny naukowiec, Emil Kraepelin, uzupełnił istniejący opis i nadał chorobie nazwę Alzheimera.
Ciekawostka: ten rodzaj demencji został oficjalnie nazwany chorobą Alzheimera dopiero w 1967 roku na kongresie lekarzy w Lozannie.
Z czego jeszcze znany jest naukowiec?
Alois Alzheimer przez wiele lat pracował w różnych psychiatrycznych placówkach medycznych w Niemczech. Jest autorem kilku ważnych prac naukowych dotyczących funkcjonowania mózgu, a także twórcą zasady non-restraint, która dotyczyła etyki opieki nad chorymi psychicznie. Zgodnie z zasadą zakazane były wszelkie działania z użyciem przemocy w stosunku do pacjentów z zaburzeniami psychicznymi, w tym popularne wówczas w psychiatrii kaftany bezpieczeństwa i przymusowe karmienie. W klinice, w której pracował Alzheimer, tacy pacjenci mogli się swobodnie poruszać, a nawet wybierać się na wycieczki. Wszystko to, jak pokazała praktyka, znacznie przyczyniło się do ich szybszego powrotu do zdrowia.
Jak odkryto „chorobę zapominania”?
W 1901 roku do doktora Alzheimera zgłosiła się pacjentka, 51-letnia Augusta Deter, która miała zaburzenia pamięci i mowy, dezorientację w czasie i przestrzeni oraz napady lęku. Połączenie tych objawów zainteresowało Alzheimera, który postanowił zbadać problem głębiej.
Przez kolejnych kilka lat naukowiec obserwował zachowanie pacjentki, odnotowując zmiany w jej charakterze, przyzwyczajeniach i zachowaniu. Tak więc, jak wynika z zapisów lekarza, Augusta wkrótce zaczęła mieć napady nieuzasadnionej zazdrości, straciła zainteresowanie obowiązkami domowymi, całymi dniami szukała zagubionych rzeczy, często kłóciła się z sąsiadami. Alzheimer zauważył również, że pacjentka nie miała orientacji przestrzenno-czasowej, nie pamiętała ważnych wydarzeń w swoim życiu, błędnie odpowiadała na pytania, a jej nastrój nieustannie zmieniał się w ciągu dnia.
W 1906 roku naukowiec zbadał pod mikroskopem cząsteczki mózgu zmarłej już wówczas Augusty Deter i odkrył znaczne zmiany zwyrodnieniowe w składzie komórek nerwowych. W szczególności odkrył gromadzenie się blaszek amyloidowych (płytek starczych) w korze mózgowej. Przyczyną tego okazała się nadmierna ilość wapnia w neuronach, co ostatecznie doprowadziło do demencji.
W listopadzie 1906 roku Alzheimer przedstawił wyniki badań na zjeździe psychiatrów w Tybindze, gdzie choroba ta została sklasyfikowana i uznana za istniejącą.
Alzheimer we Wrocławiu
W 1912 roku Alzheimerowi zaproponowano kierowanie Kliniką Psychiatrii i Chorób Nerwowych we Wrocławiu. Przyjął ofertę i przeniósł się do Wrocławia wraz z rodziną – żoną i trójką dzieci, do willi położonej przy ul. Bujwida 42. W tym samym roku został kierownikiem Katedry Psychiatrii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Naukowiec planował prowadzenie badań naukowych we Wrocławiu, jednak gwałtowne pogorszenie stanu zdrowia uniemożliwiło mu kontynuowanie pracy. Wiadomo, że Alzheimer cierpiał na duszności, miał poważne problemy z sercem i nerkami.
Alois Alzheimer zmarł w 1915 roku w wyniku zawału mięśnia sercowego. Miał zaledwie 51 lat. Naukowiec został pochowany we Frankfurcie nad Menem, obok zmarłej niedługo wcześniej żony.
