Laureat Nagrody Nobla Erwin Schrödinger znany jest jako jeden z twórców fizyki kwantowej oraz autor słynnego eksperymentu teoretycznego – „Kot Schrödingera””. Naukowiec ten nie był rodowitym wrocławianinem, ale przez kilka lat wykładał na tutejszej uczelni, co daje nam prawo mówić o nim jako o osobie, która rozsławiła to miasto. Więcej o życiu i osiągnięciach naukowych Erwina Schrödingera przeczytacie w naszym artykule na iwroclaw.com.
Młodość i początek kariery naukowej
Erwin Schrödinger urodził się w Wiedniu 12 sierpnia 1887 roku. W wieku 11 lat uczęszczał do Gimnazjum Akademickiego, po czym wstąpił na Uniwersytet Wiedeński. W tym czasie ta placówka edukacyjna była już sławna jako ośrodek fizyki teoretycznej i eksperymentalnej. Schrödinger sformułował swój światopogląd naukowy pod wpływem idei profesorów uniwersytetu.
Po ukończeniu studiów Erwin służył przez rok w armii austriackiej, a po demobilizacji wrócił na alma mater, gdzie prowadził zajęcia z wychowania fizycznego. Jego dalszą pracę naukową odłożyła wojna, na którą Schrödinger pojechał jako oficer. Dzięki temu, że jego służba odbywała się na stosunkowo spokojnym odcinku frontu południowo-zachodniego, Schrödinger nadal angażował się w badania z zakresu fizyki teoretycznej, w szczególności pracował nad artykułem Einsteina o teorii względności, na temat którego po wojnie napisał dwa własne artykuły.
W 1933 roku Schrödinger otrzymał wraz z Paulem Diracem Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za „odkrycie nowych i owocnych aspektów teorii atomów i ich zastosowań”.
Jest również autorem książki „Czym jest życie?” (wydanej w 1944 roku), w której twierdzi, że podstawowym pojęciem koncepcji „życia” jest przechowywanie i przekazywanie informacji biologicznej. W pracy tej przekonuje również, że aby zrozumieć, czym jest życie, należy złamać kod dziedziczności.
Książka ta została wydana w języku polskim w 1998 roku.
Głównym wkładem Schrödingera do fizyki było potraktowanie problemu kwantyzacji jako problemu wartości własnej. Uczony jest również autorem tzw. równania falowego, które ma podstawowe znaczenie w mechanice kwantowej.
Czy kot w pudełku żyje?
Z powyższego równania kwantowego wynika następujący legendarny eksperyment fizyka, który został nazwany na cześć naukowca – „Kot Schrödingera”.
W eksperymencie tym fizyk chciał wykazać, że nie ma dokładnych reguł przejścia między fizyką kwantową a makrosystemem.
Eksperyment wygląda następująco:
Jeśli kot zostanie umieszczony w pudełku zawierającym niebezpieczną substancję, w naszym przypadku gaz w szklanym słoiku, to jej wyciek z pojemnika może nastąpić z prawdopodobieństwem 50%. Oznacza to, że prawdopodobieństwo śmierci kota wynosi również 50%.
Głównym problemem eksperymentu Schrödingera jest to, czy kot w pudełku jest żywy czy martwy. Zgodnie z prawami fizyki kwantowej, dopóki pudełko nie zostanie otwarte, kot jest w 2 stanach jednocześnie.
Należy zaznaczyć, że Schrödinger interesował się również biologią. W 1944 roku opublikował książkę „Czym jest życie z punktu widzenia fizyki?”. Naukowiec próbował w niej wykorzystać fizyczne podejścia i koncepcje do rozwiązania problemów żywych, w szczególności do ustalenia natury genów.
Życie prywatne
Erwin Schrödinger był raz żonaty, ale mimo rzekomo mocnego małżeństwa, małżonkowie często się zdradzali. Żona Schrödingera, Annemarie Bertel, miała romans z kolegami męża, Paulem Ewaldem i Hermannem Weilem. Schrödinger nie był daleko w tyle i również miał kochanki na boku. Mimo że rodzina nie miała dzieci, Erwin miał kilka córek pozamałżeńskich. Słynny fizyk zmarł w rodzinnym Wiedniu w 1961 roku w wieku 73 lat na gruźlicę i został pochowany w miejscowości Albach.
